Inama y’Abakuru b’Ibihugu bigize Umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba yateranye hifashishijwe ikoranabuhanga yafashe imyanzuro itandukanye irimo usaba Leta ya Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo kuganira n’imitwe iyirwanya irimo na M23 iheruka kubohora Umujyi wa Goma.
Iyi nama idasanzwe ya 24 y’abakuru b’ibihugu yateranye kuri uyu wa Gatatu, tariki ya 29 Mutarama 2025. Yitabiriwe na Perezida wa Kenya, William Ruto ari na we uyoboye EAC n’abandi barimo Perezida Kagame w’u Rwanda; Hassan Sheikh Mohamud wa Somalia; Samia Suluhu wa Tanzania; Evariste Ndayishimiye w’u Burundi; Salva Kiir Mayardit wa Sudani y’Epfo; Yoweri Kaguta Museveni wa Uganda.
Perezida wa RDC, Félix Tshisekedi, ntiyitabiriye iyi nama ndetse yabaye iya gatatu atitabiriye yahuje abakuru b’ibihugu bya EAC yiga ku mutekano muke muri RDC.
Abayitabiriye baganiriye ku kibazo cy’umutekano muke by’umwihariko muri iki gihe Umutwe wa M23 wabohoje Umujyi wa Goma nyuma yo guhangana n’Ingabo za RDC, FARDC n’ihuriro ry’imitwe bakorana ririmo uw’Iterabwoba wa FDLR na Wazalendo.
Mu itangazo ryashyizwe hanze na Perezida wa Kenya, William Ruto, yagaragaje ko abakuru b’igihugu bihanganishije imiryango y’ababuriye ababo mu ntambara by’umwihariko abugarijwe cyane bakaba abagore n’abana.
Rivuga ko “Inama y’abakuru b’ibihugu bya EAC yihanganishije imiryango y’abagizweho ingaruka n’ibimaze iminsi bibera mu Burasirazuba bwa RDC ndetse yifurihe abakomeretse gukira vuba.’’
Abakuru b’ibihugu bya EAC kandi bagaragaje ko bahangayikishijwe n’ibikomeje kubera mu Mujyi wa Kinshasa aho imyigaragambyo yakorewe ahari ambasade zigatwikwa ndetse n’abakozi ba zo bagasagarirwa.
Bati “Turasaba Guverinoma ya RDC kurinda ambasade, ubuzima n’imitungo y’abantu.’’
Mu yindi myanzuro yikijweho muri iyi nama harimo n’usaba RDC n’imitwe bihanganye guhagarika intambara no gufasha abagizweho ingaruka kubona ubutabazi bw’ibanze.
Ukomeza uti “Inama yifuje ko imirwano ihagarikwa mu mahoro ndetse isaba ikomeje Guverinoma ya RDC kuganira n’abo bireba bose harimo M23 n’indi mitwe yitwaje intwaro ifite ibyo yijujutira.’’
Abakuru b’ibihugu kandi bagaragaje ko hakwiye kubaho ibiganiro byihuse hagati ya Perezida Ruto uyobora EAC n’uwa SADC kuko na yo ifite ingabo zayo muri RDC zoherejwe mu butumwa bwa SAMIDRC, bigamije kunoza no kureba ikigomba gukomeza gukorwa.
Kuva mu rukerera rwo ku wa 27 Mutarama 2025, Umujyi wa Goma, Umurwa Mukuru w’Intara ya Kivu y’Amajyaruguru uri kugenzurwa n’abarwanyi ba M23.
